Η Μικρασιατική καταστροφή το 1922 μετασχημάτισε δραματικά τον γεωγραφικό, πληθυσμιακό, κοινωνικό και ιδεολογικό χάρτη της Ελλάδας, προκαλώντας πολιτική αστάθεια: από το 1920 έως το 1928 άλλαξαν 34 κυβερνήσεις, 25 υπουργοί Παιδείας (που αναιρούσαν ο καθένας τους νόμους του προκατόχου του), ενώ τα πραξικοπήματα βρίσκονταν στην ημερησία διάταξη.
Η κατάσταση στην παιδεία ήταν χαώδης. Τα ήδη δυσεπίλυτα προβλήματα της εκπαίδευσης οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο με τη ραγδαία αύξηση των μαθητών από την έλευση του 1.500.000 προσφύγων. Υπήρχαν σχολεία όπου ένας δάσκαλος δίδασκε 120 μαθητές και εξατάξια σχολεία με πάνω από 700 μαθητές.
Το 1920 ιδρύθηκε η Παιδαγωγική Ακαδημία (διετούς φοίτησης), αλλά λειτούργησε το 1924, ενώ ίσχυε ακόμα το «ανομοιόμορφο παζλ» στην κατάρτιση των δασκάλων (σε εισηγητική έκθεση νομοσχεδίων του 1929 σημειώνεται ότι από τους 13.000 εν ενεργεία δασκάλους οι 5.000 δεν είχαν φοιτήσει καθόλου σε διδασκαλείο).
Αυτή την ταραγμένη περίοδο ιδρύθηκε η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος (ΔΟΕ) το 1922 και η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) το 1924.
Το 1928 ο Ελ. Βενιζέλος σχημάτισε πάλι κυβέρνηση και το 1929 πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, γιατί η κατάσταση της εκπαίδευσης και τα υψηλά ποσοστά του αναλφαβητισμού δεν σήκωναν άλλη αναβολή.
Αν και πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση στη νεοελληνική εκπαίδευση, ήταν λιγότερο δημοκρατική από αυτές του 1913 και του 1917, εφόσον άγγιζε περισσότερο τα εξωτερικά (οργάνωση-διοίκηση) και ελάχιστα τα εσωτερικά (προγράμματα, μεθόδους) χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης.
Με αυτή:
-Καθιερώθηκε η δημοτική σε όλες τις τάξεις του δημοτικού σχολείου (στις δύο τελευταίες τάξεις παράλληλα με τη διδασκαλία της καθαρεύουσας).
-Καθιερώθηκε υποχρεωτικό εξατάξιο δημοτικό σχολείο.
-Στη στοιχειώδη εκπαίδευση συμπεριλαμβάνονται τα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά (και τα Παρθεναγωγεία για κορίτσια) και τα κατώτατα επαγγελματικά σχολεία, όπου μπορούσαν να φοιτήσουν χωρίς εξετάσεις οι απόφοιτοι δημοτικού, προπαρασκευαζόμενοι για τη ζωή).
-Καθιερώθηκαν εξετάσεις μεταξύ όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
-Προβλεπόταν επίσης ίδρυση τάξεων ή και ειδικού δημοτικού σχολείου για παιδιά με ειδικές ανάγκες και νυχτερινών σχολών για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.
Σχολικά κτίρια:
Το 1932 συνάπτεται δάνειο (επί υπουργίας Γ. Παπανδρέου), με σκοπό την ανέγερση σχολικών κτιρίων για να αποσυμφορηθεί η κατάσταση. Αλλά αυτές οι παρεμβάσεις δεν ήταν αρκετές (αρχίζει η κατασκευή 145 σχολικών κτιρίων αλλά πολλά μένουν ημιτελή).
Κριτική:
Τα 9/10 των παιδιών δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν τη μόρφωσή τους πέρα από το δημοτικό, ενώ τα κατώτερα επαγγελματικά σχολεία μένουν στα χαρτιά.
Με τις εξετάσεις από βαθμίδα σε βαθμίδα στην ελληνική εκπαίδευση «οι απαιτήσεις της επόμενης βαθμίδας επηρεάζουν την προηγούμενη». Έτσι αναιρούνταν η αυτονομία των βαθμίδων. Για παράδειγμα, εφόσον οι μαθητές στο γυμνάσιο διδάσκονταν στην καθαρεύουσα και εξετάζονταν σε αυτή και για το πανεπιστήμιο, ήταν λογικό το επιχείρημα ότι έπρεπε να προετοιμάζονται στην καθαρεύουσα από το δημοτικό.
Πολλά σχολεία, ειδικά εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, είναι μονοθέσια. Ο ρόλος των δασκάλων τους είναι δύσκολος, αφού έπρεπε να διδάσκουν σε μια αίθουσα μαθητές διαφόρων ηλικιών και γνωστικών επιπέδων, χωρίς στοιχειώδεις υποδομές.
Η μεταρρύθμιση του 1929 θα έχει την τύχη των προηγούμενων μεταρρυθμιστικών προσπαθειών: θα ανασταλεί από τις επόμενες κυβερνήσεις.
Στην περιοχή λειτουργούν τα εξής σχολεία (επιπλέον των αναφερόμενων στην προηγούμενη περίοδο): Αγίου Ιωάννη Κόνισκας, Ανάληψης Θηλέων, Παμφίου, Ταξιάρχη, Χρυσοβίτσας (Κάτω), Χαλικίου.
Χτίζονται επίσης τα εξής σχολικά κτίρια: Δερβέκιστας (1925, με δωρεές Ελλήνων της Αμερικής), Μυρτιάς (1926), Σιταραλώνων (1927), Καλουδίου (1930), Θέρμου.