Η επιλογή του θέματος της παρούσας διατριβής επιλέχθηκε λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που μου προξενεί η προσπάθεια για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στην Ελλάδα. Στην επιλογή του θέματος κατέληξα ύστερα από συζήτηση και συμφωνία με τον καθηγητή κ. Θανάση Χρήστου, ο οποίος είναι και ο επιβλέπων της διατριβής αυτής.
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να αναφερθεί το ιστορικό πλαίσιο κάτω από το οποίο έγινε η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1913. Να αναφερθούν επίσης οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που επηρέασαν τη σύνταξη των ως προς ψήφιση νομοσχεδίων, καθώς και να περιγραφεί το ευρύτερο ιδεολογικό πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα. Επιπλέον να αναλυθούν οι λόγοι για τους οποίους τα νομοσχέδια δεν κατάφεραν να ψηφιστούν, αλλά να γίνει και αναφορά στην εκπαιδευτική κληρονομιά που άφησε η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση.
Η αρχική προσέγγιση στο παραπάνω ζήτημα πραγματοποιήθηκε μέσω ανάγνωσης διαδικτυακών πηγών και βιβλίων της προσωπικής μου βιβλιοθήκης που αφορούσαν το παρόν θέμα. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του επιβλέποντος καθηγητή κ. Χρήστου, μπόρεσα να συλλέξω πληροφορίες από ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, διαδικτυακές πηγές και βιβλία, ώστε κατάφερα να οδηγηθώ σε ένα εκτενέστερο σώμα δευτερεύουσας βιβλιογραφίας. Με βάση την παραπάνω βιβλιογραφία και μέσα από τις προσωπικές μου ιδέες και στοχασμούς πραγματοποίησα μία γενικότερη σύνθεση των πληροφοριών τις οποίες και κατέγραψα.
Η μεταπτυχιακή μου διατριβή θα εκπονηθεί σε οκτώ κεφάλαια. Στο Α΄ κεφάλαιο θα αναφερθούν οι λόγοι που οδήγησαν την αστική τάξη στην εξουσία το 1909. Στο Β΄ κεφάλαιο θα γίνει αναφορά στο «γλωσσικό ζήτημα» που απασχόλησε την Ελλάδα στο τέλος του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα και στον διχασμό που αυτό δημιούργησε στην εκπαιδευτική κοινότητα. Στο Γ΄ κεφάλαιο θα αναλυθούν οι λόγοι που οδήγησαν την εκπαίδευση να προσαρμοστεί στις νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνονταν στον ελλαδικό χώρο. Στο Δ΄ κεφάλαιο θα παρουσιαστούν οι συντελεστές της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1913 και στο Ε΄ κεφάλαιο θα γίνει εκτενή αναφορά στα νομοσχέδια που κατατέθηκαν στη Βουλή προς ψήφιση. Στη συνέχεια, στο ΣΤ΄ κεφάλαιο, θα καταγραφούν οι έντονες αντιδράσεις πολιτικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών φορέων που προκάλεσε η
κατάθεση των παραπάνω νομοσχεδίων στη Βουλή. Στο Ζ΄ κεφάλαιο θα γίνει λόγος για την εκπαιδευτική κληρονομιά που άφησε η μεταρρύθμιση του 1913 και τέλος στο Η΄ κεφάλαιο θα γίνει μία σύντομη αναφορά στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917, η οποία μπορεί να θεωρηθεί και ως μία συνέχεια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1913.
Τέλος, στον επίλογο παρατίθεται μία συνοπτική ανασκόπηση και κριτική θεώρηση της παρούσας διατριβής. Επίσης αποτυπώνονται κάποιες προσωπικές σκέψεις για την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προωθήσει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1913 και τις συνέπειες που είχε η μη ψήφιση των νομοσχεδίων στην ανάπτυξη και πρόοδο της χώρας μας ως ένα σύγχρονο κράτος της Ευρώπης στον 20ο αιώνα.
Στο παράρτημα παρουσιάζονται τα πρακτικά της Βουλής της 21ης Νοεμβρίου 1913 που αφορούν το θέμα της διατριβής, παρατίθεται φωτογραφικό υλικό από την παραπάνω ιστορική περίοδο, η δημοσιογραφική κάλυψη του γεγονότος από την εφημερίδα ΣΚΡΙΠ και το υπόμνημα της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με το οποίο καταφέρεται εναντίον της μεταρρύθμισης.
Χρήστος Απ. Δημόπουλος, Ιούνιος 2019