Με την εισήγηση αναλύονται οι κοινωνικές, πολιτικές και κυρίως τις εκπαιδευτικές υποδομές του ελληνικού χώρου κατά την περίοδο που αυτός υποδέχεται και αξιοποιεί το αλληλοδιδακτικό σύστημα εκπαίδευσης. Αναδεικνύονται ζητήματα που σχετίζονται με το ρήγμα που αυτό επέφερε στο παλαιό σύστημα εκπαίδευσης, στο σύστημα δηλαδή εκπαίδευσης που μέχρι τότε κυριαρχούσε στον ευρωπαϊκό και στον ελληνικό χώρο (περίοδος παλαιού πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος). Εξετάζονται οι αντιδράσεις που προκάλεσε μια οιονεί εισβολή και κυριαρχία του στη νεοελληνική κοινωνία (1819-1880 περίπου).
Επιχειρείται γενικότερα η ανάδειξη του σκηνικού εισχώρησης και επικράτησης της αλληλοδιδακτικής μεθόδου στον ελληνικό χώρο, καθώς το γεγονός αυτό θεωρήθηκε ότι μπορούσε την περίοδο εκείνη να καταστεί, στο πλαίσιο μιας ζητούμενης εκπαιδευτικής κινητικότητας, ένας από τους συντελεστές προαγωγής της κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής.
Η μελέτη αυτή, με τη μέθοδο κυρίως της συγκριτικής προσέγγισης, εκτείνεται σε δύο ευρύτερες ελληνικές περιοχές με ειδική η καθεμία πολιτική και διοικητική συγκρότηση και αυτοτέλεια, καθώς με νομοθετικές διαδικασίες καθιερώθηκαν από τις επιμέρους κρατικές διοικήσεις τους οι δομές και η λειτουργία του νέου εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτές είναι οι ελληνικές περιοχές που ήταν υπό οθωμανική διοίκηση κατά τα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης (Εθνοσυνελεύσεις του Αγώνα) και που απετέλεσαν στη συνέχεια το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος (Ιωάννης Καποδίστριας, 1828 κ.ε.) και τα Ιόνια νησιά-Επτάνησα (βρετανική διοίκηση, 1809/1815-1864).
Σημειώνεται ότι το γεγονός της υποδοχής της αλληλοδιδακτικής μεθόδου στον ευρύτερο ελληνικό χώρο όπως και στις ελληνικές παροικίες (Παραδουνάβιες ηγεμονίες και Μικρά Ασία) δεν έχει ακόμη προσεγγισθεί σφαιρικά και με βάση τις ιδιαίτερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Η μέχρι τώρα ενασχόληση των μελετητών περιορίσθηκε κυρίως στην περίοδο Καποδίστρια, ενώ γενικά δεν έτυχε συστηματικής μελέτης και συγκριτικής συσχέτισης η διάχυση του νέου συστήματος εκπαίδευσης στον ελληνικό χώρο, η οποία άρχισε να συντελείται από τα τέλη περίπου της δεύτερης δεκαετίας του 19ου αιώνα και διήρκεσε εξήντα περίπου χρόνια.